

Tip 1 diyabet, pankreastaki beta hücrelerinin bağışıklık sistemi tarafından hasar görmesi sonucu insülin üretiminin tamamen ya da büyük ölçüde durduğu bir otoimmün hastalıktır. İnsülin, vücutta kan şekerini düzenleyen bir hormondur. İnsülin eksikliği, kandaki glikoz seviyesinin yükselmesine (hiperglisemi) yol açar. Tip 1 diyabet genellikle çocukluk veya gençlik döneminde ortaya çıkar, ancak her yaşta gelişebilir.
Nedenleri:
Tip 1 diyabetin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık ve çevresel tetikleyicilerin (viral enfeksiyonlar gibi) bağışıklık sistemini harekete geçirerek pankreasa saldırmasına neden olduğu düşünülmektedir.
Belirtiler:
Tip 1 diyabet hızlı başlayan belirtilerle kendini gösterir:
• Aşırı susama (polidipsi)
• Sık idrara çıkma (poliüri)
• Hızlı kilo kaybı
• Yorgunluk ve halsizlik
• Bulanık görme
• Açıklanamayan açlık hissi
• Çocuklarda gece altını ıslatma
Tedavi edilmezse, diyabetik ketoasidoz (DKA) adı verilen hayatı tehdit edici bir durum gelişebilir. DKA, kanın asidik hale gelmesi ve şiddetli sıvı kaybıyla karakterizedir.
Tanı:
Tip 1 diyabet, kan testleriyle teşhis edilir:
• Açlık kan şekeri ve rastgele kan şekeri seviyeleri
• HbA1c (son 2-3 aylık kan şekeri ortalaması)
• Otoimmün markerlar (Adacık hücre antikorları, GAD antikorları gibi)
Tedavi:
Tip 1 diyabetin tedavisinde insülin tedavisi şarttır. Pankreas insülin üretemediği için, insülin enjeksiyonları veya insülin pompaları kullanılır.
• Kan şekeri takibi: Kan şekerinin düzenli olarak ölçülmesi ve izlenmesi gerekir.
• Diyet ve egzersiz: Kan şekeri kontrolü için dengeli beslenme ve düzenli egzersiz önemlidir.