- Anasayfa
- Hakkımda
- Tedavi Alanları
- Sağlık Yazıları
- İletişim
Hirsutizm
Biz Ne Yapıyoruz?
Hirsutizm (kadınlarda erkek tipi tüylenme) hastalarında hedef hirsutizmin nedenini belirlemek ve uygun tedavi yöntemlerini planlamaktır. Süreç genellikle şu aşamaları içerir:
1. Hasta Hikayesi (Anamnez)
Hirsutizmin nedeni ve şiddeti hakkında bilgi toplamak için;
• Tüylenme başlangıcı ve ilerleyiş hızı: Tüylenmenin ne zaman başladığı ve hangi bölgelerde yoğun olduğu öğrenilir. Ani başlangıç veya hızlı ilerleme, altta yatan ciddi bir durumu işaret edebilir.
• Adet döngüsü: Düzensiz adet görme veya adet kesilmesi gibi durumlar sorgulanır (polikistik over sendromu [PKOS] gibi hormon bozuklukları açısından önemlidir).
• Aile öyküsü: Ailede hirsutizm veya hormonal bozukluk öyküsü olup olmadığı değerlendirilir.
• Ek belirtiler: Akne, saç dökülmesi (androjenik alopesi), kilo artışı gibi diğer hiperandrojenizm belirtileri değerlendirilir.
• Kullanılan ilaçlar: Hirsutizme neden olabilecek steroidler, testosteron takviyeleri veya bazı doğum kontrol hapları sorgulanır.
2. Fiziksel Muayene
Hirsutizmin şiddetini ve altta yatan hormonal dengesizlik belirtilerini değerlendirmek için fiziksel bir muayene yapılır:
• Tüylenme değerlendirmesi: Ferriman-Gallwey ölçeği kullanılarak vücutta erkek tipi tüylenme (yüz, göğüs, sırt, karın, uyluklar) derecelendirilir.
• Cilt ve saç muayenesi: Akne, yağlı cilt ve saç dökülmesi belirtileri değerlendirilir.
• Kilo ve vücut yapısı: Obezite, insülin direnci veya Cushing sendromu gibi durumların belirtileri kontrol edilir.
• Boyun ve tiroid muayenesi: Tiroid bozuklukları olasılığı değerlendirilir.
• Kas yapısı ve ses kalınlaşması: Androjen seviyelerinin ciddi şekilde yükseldiğini gösteren işaretler kontrol edilir.
3. Laboratuvar Testleri
Hirsutizmin nedenini belirlemek için bazı kan testleri yapılır:
• Serbest ve total testosteron: Hiperandrojenizm (androjen fazlalığı) değerlendirilir.
• DHEA-S (dehidroepiandrosteron sülfat): Böbrek üstü bezlerinden kaynaklanan androjen fazlalığını tespit etmek için.
• SHBG (seks hormon bağlayıcı globulin): Testosteronun biyoyararlanımını değerlendirmek için.
• LH ve FSH: Polikistik over sendromunu (PKOS) teşhis etmek için.
• 17-OH progesteron: Doğumsal adrenal hiperplazi (CAH) gibi durumları dışlamak için.
• Kortizol: Cushing sendromu şüphesi varsa ölçülür.
• Prolaktin: Hipofiz tümörleri gibi prolaktin yüksekliğine neden olan durumları tespit etmek için.
• Tiroid fonksiyon testleri: Tiroid bozukluklarını dışlamak için.
• Glukoz ve insülin: İnsülin direnci ve diyabet riskini değerlendirmek için.
4. Görüntüleme Yöntemleri
• Pelvik ultrason: Yumurtalıklarda kistlerin varlığını (PKOS) değerlendirmek için yapılır.
• Adrenal bezlerin ve overlerin BT/MR görüntülemesi: Androjen üreten tümörlerin varlığını araştırmak için.
5. Tanı ve Tedavi Planı
Hirsutizmin nedeni belirlendikten sonra tedavi planı yapılır:
Farmakolojik Tedavi:
• Anti-androjen ilaçlar:
• Spironolakton: Testosteron etkisini bloke eder.
• Flutamid veya finasterid: Androjen blokajı için kullanılır.
• Doğum kontrol hapları: Hormon seviyelerini düzenler ve tüylenmeyi azaltır (PKOS için sıklıkla kullanılır).
• Metformin: PKOS ile ilişkili insülin direncini tedavi etmek için.
• Topikal tedaviler: Eflornitin kremi, yüz bölgesindeki tüylenmeyi azaltmak için uygulanabilir.
Kozmetik ve Fiziksel Tedaviler:
• Lazer epilasyon veya IPL (yoğun atımlı ışık): Kalıcı tüy azaltma sağlar.
• Elektroliz: Kalıcı tüy giderme için kullanılabilir.
• Ağda, tıraş veya kimyasal tüy dökücüler gibi yöntemler kısa süreli çözümler sunar.
6. Yaşam Tarzı Önerileri ve Takip
• Diyet ve kilo kontrolü: Kilo kaybı, PKOS’lu hastalarda hormon dengesini iyileştirebilir.
• Egzersiz: İnsülin duyarlılığını artırır ve kilo kontrolüne yardımcı olur.
• Düzenli kontroller: Hormon seviyeleri, tedaviye yanıt ve kozmetik sonuçlar düzenli olarak değerlendirilir.
