- Anasayfa
- Hakkımda
- Tedavi Alanları
- Sağlık Yazıları
- İletişim
Adrenal Bez Hastalıkları
Biz Ne Yapıyoruz?
Adrenal bez hastalıkları (Cushing sendromu, Addison hastalığı, feokromositoma, hiperaldosteronizm) genellikle karmaşık belirtilere neden olduğu için öncelikle muayene kapsamlı bir inceleme içerir. Sırasıyla,
1. Hasta Hikayesi (Anamnez)
Öncelikle Hormon fazlalığına bağlı belirtiler ( Kilo alımı (özellikle karın bölgesinde), yüz yuvarlaklaşması, kas güçsüzlüğü, aşırı kıllanma, akne (Cushing sendromu), Hipertansiyon, kas krampları (hiperaldosteronizm), Çarpıntı, terleme, baş ağrısı (feokromositoma) ve Hormon eksikliğine bağlı belirtiler (Halsizlik, düşük kan basıncı, kilo kaybı, ciltte koyulaşma (Addison hastalığı) araştırılır. Hastanın Geçmiş tıbbi öyküsünde Daha önce kortikosteroid kullanımı, adrenal tümör öyküsü veya başka endokrin hastalıklar varsa sorgulanır. Ailede adrenal bez hastalığı veya genetik endokrin bozukluklar olup olmadığı öğrenilir
2. Fiziksel Muayenede;
• Karın bölgesinde yağlanma, ciltte mor çizgiler (striae), omuz ve ense bölgesinde yağ birikimi (Cushing sendromu).
• Hipertansiyon veya düşük tansiyon (hiperaldosteronizm, Addison hastalığı).
• Ciltte koyulaşma (Addison hastalığı), morarma eğilimi veya akne.
• Kas güçsüzlüğü veya erimesi (Cushing sendromu veya hiperaldosteronizm).
•Çarpıntı, terleme veya huzursuzluk (feokromositoma) gibi bulguların varlığı değerlendirilir
3. Laboratuvar Testleri
Adrenal bezlerin hormon seviyelerini ve işlevlerini değerlendirmek için hastanın durumuna göre çeşitli özel testler gerekmektedir. Bu testler;
• Kan ve idrar testleri:
• Kortizol düzeyi: Adrenal korteksin kortizol üretimini değerlendirir.
• ACTH (Adrenokortikotropik hormon): Hipo veya hiperkortizolizmi ayırt etmek için.
• Renin ve aldosteron: Hiperaldosteronizmi teşhis etmek için.
• Metanefrin ve normetanefrin: Feokromositoma tanısında kullanılır.
• Elektrolitler: Sodyum, potasyum ve klor düzeyleri, adrenal işlev bozukluğunda anormal olabilir.
• DHEA-S: Adrenal androjenlerin üretimini değerlendirir.
• 24 saatlik idrar kortizol testi: Kortizol fazlalığını doğrulamak için.
• Düşük doz deksametazon baskılama testi: Cushing sendromu tanısı için.
• Plazma ve idrar katekolaminleri: Feokromositoma tanısında.
4. Görüntüleme Yöntemleri
Adrenal bezlerin yapısını ve olası kitleleri değerlendirmek için BT (Bilgisayarlı Tomografi) ya da MR (Manyetik Rezonans Görüntüleme) kullanılır.
Adrenal venöz örnekleme: Hiperaldosteronizm durumunda bir veya iki taraflı adrenal bez tutulumunu ayırt etmek için gerekebilir.
Teşhis konduktan sonra; hastalığın türüne göre çoğunlukla cerrahi tedavi ve bazı vakalarda ilaç tedavileri uygulanmaktadır.
Farmakolojik Tedavi:
• Cushing sendromu: Kortizol üretimini azaltan ilaçlar (ör. ketokonazol, mitotan).
• Addison hastalığı: Hidrokortizon, fludrokortizon gibi hormon replasman tedavisi.
• Hiperaldosteronizm: Aldosteron antagonistleri (ör. spironolakton, eplerenon).
• Feokromositoma: Alfa ve beta blokerlerle tansiyon kontrolü.
Cerrahi Tedavi:
• Adrenalektomi:
• Adrenal tümörler veya aşırı hormon üreten adenomlarda cerrahi müdahale gerekebilir.
6. Takip ve kontroller: Hastalar başlangıçta 3-6 aylık daha sonra yıllık periyodlarla kontrollere alınır.
Tedaviye yanıt ve hormon dengesini değerlendirmek için düzenli laboratuvar testleri ve gerekirse görüntüleme yapılır.
