- Anasayfa
- Hakkımda
- Tedavi Alanları
- Sağlık Yazıları
- İletişim
Cushing Hastalığı
Cushing hastalığı, hipofiz bezinde adrenokortikotropik hormon (ACTH) üreten bir tümörün (genellikle iyi huylu bir adenom) neden olduğu bir durumdur. ACTH, böbrek üstü bezlerini uyararak kortizol üretimini artırır. Kortizol, stres yanıtını düzenleyen önemli bir hormondur; ancak, kronik olarak yüksek seviyelerde bulunması vücudu olumsuz etkileyerek Cushing sendromu adı verilen klinik tabloya yol açar. Cushing hastalığı, Cushing sendromunun en yaygın endojen nedenidir.
Nedenleri:
Cushing hastalığı, hipofiz bezindeki bir adenoma bağlı olarak ortaya çıkar. Bu tümör, ACTH üretimini artırarak böbrek üstü bezlerinden aşırı kortizol salınımına yol açar. Nadiren hipofiz dışındaki tümörler de (ektopik ACTH üretimi) bu hastalığa neden olabilir.
Belirtiler:
Cushing hastalığı belirtileri, kortizol fazlalığının vücuttaki etkileri ile ilişkilidir:
• Yüz ve vücut: Yuvarlak, dolgun bir yüz (“ay yüzü”), karında yağ birikimi, omuzlarda yağ birikimi (“buffalo hörgücü”).
• Cilt: İnce cilt, kolay morarma, yara iyileşmesinde zorluk, karın ve uyluklarda mor strialar (çatlaklar).
• Kas ve kemik: Kas güçsüzlüğü, osteoporoz, kırık riski artışı.
• Metabolik: Hiperglisemi, insülin direnci, diyabet ve hipertansiyon.
• Psikolojik: Depresyon, anksiyete, konsantrasyon zorlukları.
• Kadınlarda: Adet düzensizlikleri ve aşırı tüylenme (hirsutizm).
Tanı:
• Kortizol ölçümleri: 24 saatlik idrarda serbest kortizol, gece yarısı tükürük kortizolü veya düşük doz deksametazon baskılama testi.
• ACTH seviyeleri: ACTH yüksekse, hipofiz kaynaklı bir neden düşündürür.
• Görüntüleme: Hipofiz MR, hipofiz bezindeki tümörü saptamak için kullanılır.
Tedavi:
• Cerrahi: Hipofiz adenomu genellikle transsfenoidal cerrahi ile çıkarılır. Bu tedavi yöntemi, Cushing hastalığında en etkili yaklaşımdır.
• İlaç tedavisi: Cerrahi öncesi veya sonrası kortizol seviyelerini kontrol etmek için kullanılabilir (örneğin ketokonazol, metirapon, pasireotid).
• Radyoterapi: Cerrahiden sonra tümör tamamen çıkarılamazsa uygulanabilir.
• Adrenalektomi: Nadir durumlarda, böbrek üstü bezleri cerrahi olarak çıkarılabilir.
