- Anasayfa
- Hakkımda
- Tedavi Alanları
- Sağlık Yazıları
- İletişim
Hiperlipidemi
Biz Ne Yapıyoruz?
Hiperlipidemisi (yüksek kolesterol ve/veya trigliserit düzeyleri) olan hastalara klinikte yaklaşımımız aşağıdaki adımları içerir.
1. Hasta Hikayesi (Anamnez)
Hiperlipideminin nedenlerini ve risklerini anlamak için detaylı bir hasta öyküsü alınır:
• Belirtiler: Hiperlipidemi genellikle belirti vermez, ancak eğer ciddi damar tıkanıklıkları varsa göğüs ağrısı (angina), yorgunluk veya bacak ağrısı gibi şikayetler sorgulanabilir.
• Aile öyküsü: Ailede yüksek kolesterol, kalp hastalığı, inme veya diğer kardiyovasküler hastalıklar olup olmadığı öğrenilir (ailevi hiperlipidemiyi değerlendirmek için önemlidir).
• Beslenme ve yaşam tarzı: Diyet alışkanlıkları, sigara kullanımı, alkol tüketimi ve fiziksel aktivite düzeyi değerlendirilir.
• Mevcut hastalıklar: Hipotiroidi, diyabet, böbrek hastalığı veya obezite gibi hiperlipidemiye neden olabilecek hastalıklar sorgulanır.
• Kullanılan ilaçlar: Özellikle steroidler, beta blokerler veya doğum kontrol hapları gibi lipit seviyelerini etkileyebilecek ilaçlar incelenir.
2. Fiziksel Muayene
Hiperlipidemiye bağlı komplikasyonları değerlendirmek ve risk faktörlerini incelemek için fizik muayenede aşağıdaki bulgular değerlendirilir.
• Vücut ağırlığı ve bel çevresi:
• Kan basıncı ölçümü:
• Cilt ve göz muayenesi:
• Ksantelazma: Göz çevresinde kolesterol birikimiyle oluşan sarımsı plaklar.
• Ksantom: Dirsekler, dizler veya tendonlar üzerinde yağ birikiminden kaynaklanan deri altı nodülleri.
• Arcus senilis: Kornea etrafında görülebilen beyaz halkalar (genç yaşta görülmesi önemlidir).
3. Laboratuvar Testleri
Tanıyı doğrulamak ve tedavi planı yapmak için bazı kan testleri istenir:
• Lipid profili:
• Total kolesterol, LDL (“kötü kolesterol”), HDL (“iyi kolesterol”) ve trigliserit seviyeleri ölçülür.
• Kan şekeri ve HbA1c: Diyabet riski veya mevcut diyabet değerlendirilir.
• Karaciğer fonksiyon testleri: Tedavi sırasında kullanılacak ilaçların etkisini izlemek için önemlidir.
• Böbrek fonksiyon testleri: Böbrek sağlığını kontrol etmek için kreatinin ve üre değerleri ölçülür.
• Tiroid fonksiyon testleri: Hipotiroidizm, yüksek kolesterolün bir nedeni olabilir.
• Hs-CRP: Enflamasyon düzeyini ve kardiyovasküler riskleri değerlendirmek için kullanılır.
4. Görüntüleme ve Kardiyovasküler Risk Değerlendirmesi
Eğer hastanın kardiyovasküler riski yüksekse hastanın durumuna göre;
• EKG (Elektrokardiyogram)
• Ekokardiyografi
• Karotis Doppler ultrason: Karotis arterlerdeki plak oluşumunu ve tıkanıklığı değerlendirmek için yapılabilir.
5. Tedavi ve Tavsiyeler
Tedavi, hastanın lipid profiline, risk faktörlerine ve genel sağlık durumuna göre belirlenir:
• Diyet değişiklikleri:
• Doymuş yağların, trans yağların ve kolesterolün sınırlandırılması.
• Omega-3 yağ asitleri, lifli gıdalar ve bitki sterolleri açısından zengin bir diyet önerilir.
• Egzersiz: Haftada en az 150 dakika orta düzeyde egzersiz yapılması tavsiye edilir.
• İlaç tedavisi:
• Statinler: LDL kolesterolü düşürmek için en yaygın kullanılan ilaçlar.
• Fibratlar: Trigliserit yüksekliği için kullanılabilir.
• Ezetimib: Kolesterol emilimini azaltmak için kullanılır.
• Yaşam tarzı değişiklikleri:
• Sigara ve alkol tüketiminin bırakılması.
• Stres yönetimi ve uyku düzenine dikkat edilmesi.
6. Takip ve Kontroller
• Düzenli lipid profili ölçümleri: 3-6 ayda bir kan testleriyle tedaviye yanıt izlenir.
• Kardiyovasküler risk takibi: Hipertansiyon, diyabet ve obezite gibi diğer risk faktörlerinin yönetimi yapılır.
• Komplikasyonların önlenmesi: Kalp krizi, inme veya böbrek hastalığı gibi durumların erken teşhisi için yakın takip önemlidir.
