Doç. Dr. Ufuk Özuğuz

Gebelik Şekeri

Gebelik şekeri, gebelik sırasında ilk kez ortaya çıkan ve genellikle doğumdan sonra düzelen bir diyabet türüdür. Bu durumda, vücut, gebelik sırasında artan insülin ihtiyacını karşılayamaz ve kan şekeri seviyeleri yükselir. Gestasyonel diyabet, genellikle gebeliğin 24-28. haftaları arasında ortaya çıkar ve hem anne hem de bebek için önemli sağlık riskleri oluşturabilir.

Nedenleri:
Gebelikte salgılanan hormonlar (özellikle plasental hormonlar), insülinin etkisini zayıflatabilir ve insülin direncine yol açabilir. Bu durum, özellikle genetik yatkınlık veya diğer risk faktörleri olan kişilerde gestasyonel diyabet gelişme olasılığını artırır.

Risk Faktörleri:

• Fazla kilo veya obezite
• Ailede diyabet öyküsü
• Önceki gebelikte gestasyonel diyabet öyküsü
• Daha önce 4 kg’dan büyük bebek doğurmuş olmak
• İleri anne yaşı (35 yaş üzeri)
• Polikistik over sendromu (PCOS)

Belirtiler:
Gestasyonel diyabet genellikle belirti vermez ve rutin tarama testleriyle tespit edilir. Ancak bazı durumlarda:

• Aşırı susama
• Sık idrara çıkma
• Aşırı yorgunluk görülebilir.

Tanı:
Gestasyonel diyabet, genellikle gebeliğin 24-28. haftalarında yapılan glukoz tolerans testi (OGTT) ile teşhis edilir.

Tedavi:
Tedavi, anne ve bebeğin sağlığını korumayı ve komplikasyonları önlemeyi amaçlar:

• Sağlıklı beslenme: Kan şekerini dengelemek için düşük karbonhidratlı ve dengeli bir diyet uygulanır.
• Fiziksel aktivite: Hafif egzersizler kan şekerini kontrol etmeye yardımcı olur.
• Kan şekeri takibi: Günlük ölçümlerle kan şekeri seviyeleri izlenir.
• İnsülin tedavisi: Diyet ve egzersizle kontrol altına alınamayan durumlarda gerekebilir.

Komplikasyonlar:

• Bebekte aşırı kilo (makrozomi)
• Erken doğum
• Doğum sırasında zorluklar
• Bebekte düşük kan şekeri (hipoglisemi)
• Anne ve bebekte ilerleyen yıllarda Tip 2 diyabet riski