Doç. Dr. Ufuk Özuğuz

Hipertrigliseridemi

Trigliseridler, vücudun enerji kaynağı olarak kullandığı bir tür yağdır. Besinlerden alınan fazla kalori, karaciğerde trigliseridlere dönüştürülür ve enerji ihtiyacı için depolanır. Ancak, trigliserid seviyelerinin aşırı yükselmesi, özellikle kalp-damar hastalıkları ve pankreatit (pankreas iltihabı) riskini artırır. Normal bir trigliserid seviyesi 150 mg/dL’nin altında olmalıdır. 200 mg/dL üzeri değerler genellikle yüksek olarak kabul edilir.

Nedenleri:
Trigliserid yüksekliği, genetik ve yaşam tarzına bağlı faktörlerin bir kombinasyonu sonucu ortaya çıkar:

• Aşırı kalorili ve yağlı beslenme
• Obezite
• Fiziksel hareketsizlik
• Alkol tüketimi
• Diyabet, hipotiroidizm ve böbrek hastalıkları gibi metabolik rahatsızlıklar
• Bazı ilaçlar (kortikosteroidler, östrojen, beta blokerler)

Belirtiler:
Trigliserid yüksekliği genellikle belirgin bir belirti vermez. Ancak çok yüksek seviyelerde (500 mg/dL’nin üzerinde) akut pankreatit gelişebilir. Pankreatitin belirtileri arasında şiddetli karın ağrısı, bulantı, kusma ve ateş bulunur. Ayrıca, bazı kişilerde deri altında sarımsı yağ birikintileri (ksantomlar) görülebilir.

Tanı:
Kan testi ile trigliserid seviyeleri ölçülerek tanı konulur. Test genellikle açlık sırasında yapılır, çünkü yemek sonrası trigliserid seviyeleri yükselebilir.

Tedavi:
Trigliserid yüksekliği tedavisinde yaşam tarzı değişiklikleri temel yaklaşımdır:

• Doymuş ve trans yağlardan fakir, tam tahıllı, sebze-meyve ağırlıklı bir diyet
• Şekerli ve rafine karbonhidratlardan kaçınma
• Düzenli egzersiz
• Alkol tüketiminin azaltılması veya bırakılması

İlaç tedavisi gerekirse fibratlar, omega-3 yağ asitleri veya statinler kullanılabilir. Omega-3 yağ asitleri özellikle trigliserid seviyelerini düşürmede etkilidir.